İçinde yaşadığımız iklim şartları insanların kişiliklerini nasıl etkiliyor?
Coğrafi iklim insan karakteri ve kişilik özelliklerini nasıl etkiler? Olumlu ve olumsuz yönleri nelerdir?
Bu yazıda kısaca iklim ve kişilik arasındaki ilişki ve etkileşim hakkında bilgiler sunuyoruz. Acaba yaşanılan iklim kuşağı ve kişilik arasında nasıl bir bağlantı vardır?
Bilim dünyasında yapılan epidemiyolojik araştırmalar göstermektedir ki iklim faktörü insan ve çevre üzerinde oldukça etkilidir. Bir yerdeki hava durumu, o yerin iklim koşullarını belirler. Bu koşullar ise ortaya çıkan hastalıkları ve dolayısıyla insanları etkiler. İklim aynı zamanda insanların yeryüzüne dağılışını, yaptıkları ekonomik etkinlikleri ve geçim kaynaklarını da belirler.
İnsanların fizyolojik gelişimleri, karakterleri ve kültürel faaliyetleri de doğrudan iklim ile ilişkilidir. İnsanların yaptıkları tarımsal faaliyetler tarım alanlarının verimliliği ve tarım ürünlerinin çeşitliliği de doğrudan iklim ile ilişkilidir. İnsanın yaşadığı coğrafya ve bu coğrafyada hakim olan iklim insanın tüm açılardan etkilediği gibi bu yaşam şartları doğal olarak insanın kişiliğini de etkilemektedir. İnsanın kişiliği yaşadığı iklim ve toplum ile yakından ilişkilidir.
iklimin kişilik üzerindeki etkisi nelerdir neler olabilir?
Günümüzde epidemiyolojik araştırmalar –toplumlarda hastalıkların oluşum ve dağılım çalışmaları- hava ve iklim ile hastalıkların nasıl ilişkili olduğunla ilgilenen temel disiplindir. Halbuki, bu ilişkinin varlığı yıllar öncesinden kanıtlanmıştır. Roma döneminde, Vitruvius Pollio, mimar olarak, yeni yerleşim yerlerinin seçimi, hayvanların nerede yerleştirileceği konusunda hava durumu referans almıştır. Bir başka ölçüde, eğer o yörede yaşayan hayvanların ciğerleri yeşilimsi sarı ise o yöre yerleşime uygundur, ölçeği kullanılmıştır. Günümüzde bu tür ölçülere yer verilmemektedir.
Hava durumu ve hastalıklar arasındaki bağ, birçok hastalığın mevsimsel olarak ortaya çıkmasıyla kolayca anlaşılabilinir. Bu yüzyılın başlarına kadar, Avrupa’da çocuk ishali çocuk ölümlerinde temel nedendi. Şimdi ise, mikrobik ishalden ölümler yalnız fakir ülkelerde kalmıştır. Tropik bölgelerdeki bazı toplumların tarımı, üretimi, gıda elde etmesi tamamen mevsimlere ve mevsimsel yağışlara bağlıdır. Yağışlı mevsim “aç mevsim”dir çünkü hasat yapılamaz. Yağışlı mevsim aynı zamanda “hastalık mevsimi”dir çünkü eksik veya zayıf beslenme başta tropikal hastalıklar olmak üzere birçok hastalığa davetiye demektir.
İklimin insan karekteri üzerindeki etkileri
Soğuk iklimin insanları cesur olur ama zeka sevyeleri çok yüksek değildir. sıcak ülkenin insanları ise zeki olmasına rağmen cesur değildir bu yüzden afrika yıllardır köle hayatı yaşıyor
osmanlının yılarca dünyaya hükmetmesinin sebebi dört mevsimi bir arada yaşaması ve bu bölgedeki insanlar hem zeki hemde cesurdur
İklim Değişikliği Psikolojiyi Nasıl Etkiler?
Araştırmada, afetlerin toplulukların ruh sağlığı ve huzurunu olumsuz yönde etkileyebileceğini gösterdiği vurgulandı.
Avustralya’nın bazı bölgelerinde son yıllarda meydana gelen kuraklık ya da sellere bakıldığında, afetlerin olumsuz etkilerinin yıllarca sürebildiğine de dikkat çekildi.
Afetlere maruz kalan 5 kişiden birinin, strese girdiği, duygusal olarak çöktüğü ve umutsuzluğa kapıldığı belirtilirken, afetlerden sonra aşırı alkol kullanımının olabileceği ifade edildi.
Bazı araştırmaların sıcak hava dalgaları ve kuraklık ile yüksek intihar oranları arasında ilişki olduğunu gösterdiği belirtilirken, çocukların iklim değişikliğinden yetişkinlerden fazla etkilendiği kaydedildi.
Farklı iklim tipleri insanların yaşamlarını nasıl etkiler?
İklim, coğrafi çevrenin şekillenmesini ve insan yaşamını çok yakından kontrol eden bir etmendir. İklimin etkisi uzun yıllar boyunca kendini gösterdiği gibi cansız çevrede ve özellikle bütün canlıların yaşamındaki yıllık değişmeleri de iklim düzenler. İklimin etkilerini yansıtan pek çok örnek verilebilir. Farklı iklim tiplerinin etkilerinin bazıları kısaca şöyle belirtilebilir:
İklim, özellikle sıcaklık ve nem, kayaların fiziksel parçalanması ve kimyasal dağılmasının en belli başlı etmenlerindendir. Yeryüzünde işleyen dış kuvvetlerin dağılışı, etki şekilleri ve etki süreleri iklimin kontrolü altındadır. Akarsu topografyası, kurak bölge şekilleri, buzul yöreleri, hatta kıyı şekilleri iklime uygun bir dağılış gösterir. Örneğin fırtınaların fazla, dalgaların büyük olduğu kıyılarda yarlar daha çoktur ve çabuk gelişir.
Akarsuların tipleri ve rejimleri, göllerin dağılışı, göl sularının kimyasal özellikleri yine iklime bağlıdır. Örneğin kurak bölgelerde çanaklar fazla olduğu halde onları dolduracak yağış, yani su yoktur. Çünkü bu bölgelerde iklim kuraktır. Diğer yandan deniz akıntıları ile rüzgarların yıllık yön değiştirmesinin belirgin olduğu Muson ülkeleri denizlerinde, yani Güney ve Güneydoğu Asya’da, deniz akıntıları da rüzgara bağlı olarak yön ve hız değiştirir.
Doğal bitki örtüsünün tür, miktar ve biçim yönünden dağılışı doğrudan doğruya iklimin kontrolü altındadır. Doğal bitki yaşamını düzenleyen bu iklim koşulları insanın yetiştirdiği kültür bitkilerini de etkiler. Dolayısıyla insanın tarımsal, ekonomik etkinliklerinin biçimini de iklim belirler.
İnsanların yeryüzündeki dağılışı da doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak iklime bağlıdır. Örneğin insanların pek bulunmadığı çöllerle, sürekli donmuş haldeki kutuplar iklimleri nedeniyle boş kalmışlardır. Modern yapılar ve diğer medeni araçlar insanları ancak bir dereceye kadar iklim etkisinden korumaktadır. Fakat insanın günlük yaşamını, yaşam biçimlerini, yiyecek ve giyecek şekillerini; hatta sağlık, karakter ve ruhsal etkinliklerini kontrol eden en belli başlı etmenin iklim olduğu inkar edilemez. Örneğin gezici alçak basınçların ( siklonların ) etkisi ile hava durumlarının hızlı değişiklikler gösterdiği orta enlemlerde bu değişiklikler sağlığa zararlı olmakta, diğer yandan insanları uyararak onları hareketli olmaya zorlamaktadır. Hızlı hava değişikliklerinin az olduğu sıcak iklimlerde ise insanlar yavaş, sakin görünüşlü fakat öfkelidirler.
İklim insanın yalnız yaşayışı değil, ekonomik etkinlikleri üzerinde de büyük etkiye sahiptir. Tarım ve endüstri alanlarının dağılışı, onlara bağlı olarak ticaret şekilleri iklimin kontrolü altındadır. Onun için orta enlemler endüstriye, tropik ve subtropik bölgeler tarıma daha uygundur. Avrupa ve Kuzey Amerika’nın orta enlemlerinde gelişen endüstri için Asya, Afrika ve Güney Amerika’nın tropikal ve subtropikal bölgelerinden ham madde, aksi yönde de işlenmiş maddeler asırlardan beri taşınmaktadır. Bu ticaret yolları, yelkenli gemiler çağında doğrudan doğruya rüzgar sistemlerine bağlı olarak gelişmiş bulunuyordu. Örneğin Avrupa’dan Amerika’ya alize rüzgarları ile gidilmekte ve batı rüzgarları ile dönülmekte idi. Onun için alizelere Ticaret Rüzgarları ( Trade Winds ) adı verilmiştir.
İklimin insan ve çevre üzerindeki etkileri
Geniş bir sahada, uzun yıllar boyunca (40 – 50 yıl) devam eden, atmosfer olaylarının ortalamasına iklim denir.
İklimin insan ve çevre üzerindeki etkileri
- İnsanların;
– Yeryüzüne dağılışlarını,
– Ekonomik faaliyetlerini,
– Yiyecek ve giyeceklerini,
– Fizyolojik gelişimlerini,
– Karakterlerini,
– Kültür faaliyetlerini etkiler.
- Endüstrinin dağılışını etkiler.
- Konut tipini ve malzemesini etkiler.
- Ulaşım faaliyetlerini etkiler.
- Turizm faaliyetlerini etkiler.
- Tarım faaliyetlerini etkiler.
- Tarım ürünleri çeşitliliğini etkiler.
- Toprak oluşumunu ve verimlilik derecesini etkiler.
- Yeryüzü şekillerinin oluşumunu etkiler.
- Bitki örtüsü çeşitliliğini etkiler.
- Göllerin oluşumunu ve göl sularının kimyasal özelliğini etkiler.
- Akarsu debilerini ve rejimlerini etkiler.
- Hayvan türleri ve dağılışını etkiler.
- Dış kuvvetlerin etki alanlarını ve dağılışını etkiler.
- Kayaların çözülme türünü belirler.
- Erozyonu etkiler.
- Kalıcı kar sınırı yükseltisini etkiler.
- Denizlerin tuzluluk oranlarını etkiler.
HAVA DURUMU
Dar bir sahada, kısa süre içerisinde görülen atmosfer olaylarına hava durumu denir.
KLiMATOLOJİ
Geniş sahalarda, uzun yıllar devam eden atmosfer olaylarının ortalamalarını tespit ederek, iklim bölgelerini ve karakterlerini inceleyen bilim dalına klimatoloji denir.
METEOROLOJİ
Dar sahalarda, kısa süreli atmosfer olaylarını inceleyen bilim dalına meteoroloji denir.