Küçükkten tüm çocuklar koşar, oynar, ağaçlara tırmanır, düşer, kalkar, atlar ve zıplar fakat tüm bunlara rağmen ciddiye alınacak herhangi bir ağrı veya acı hissetmez. Fakat büyüyünce yavaş yavaş bel, sırt, boyun ve bacak bölgesinde ağrılar ortaya çıkmaya başlar. Peki bu ağrıların oluşmasının sebepleri nelerdir? Ağrıyan yer et kısmı değil kemikler olduğu için ve bu kemikler de destek ve hareket sisteminin birer parçası olduğundan dolayı destek ve hareket sisteminin sağlığına dikkat etmeli ve elimizden geldiğince korumaya çalışmalıyız. Peki bunu nasıl başaracağız?
İşte kısaca destek ve hareket sisteminin sağlığını olumlu ve olumsuz etkileyen/ etkileyecek davranışların listesi – maddeler halinde özet
OLUMSUZ HAREKETLER
1-Tek kolla yuk kaldırmak
2-Kambur durmak
3-Dizleri bukmeden yuk kaldırmak
4-Dik yurumemek
5-Yetersiz ve dengesiz beslenmek
OLUMLU HAREKETLER
1- Dengeli beslenilmelidir.
2- İskelet ve kasların gelişmesi için yaşa uygun spor yapılmalıdır.
3- Kemiklerin ve dişlerin gelişmesi için kalsiyum ve fosfor içeren (et, süt, yumurta ve peynir gibi) besinlerle birlikte D vitamini alınmalıdır. (D vitamini eksikliğinde çocuklarda raşitizm, büyüklerde osteomalizi denilen kemik erimesi hastalığı oluşur).
4- Kemiklerin gelişmesi için yeterince (D vitamininin görev yapabilmesi için) güneş ışığı alınmalıdır.
5- Sivri burunlu, dar ve yüksek topuklu ayakkabılar giyilmemelidir.
6- Ağır yük taşınmamalıdır.
7- Aşırı kilolardan ve spordan kaçınılmalıdır. (Kemiklerde şekil bozukluğu oluşur).
8- Duruş ve oturuş biçimlerin dikkat edilmelidir. (Sandalyeye dik oturulmalıdır, kambur durulmamalıdır). (Kemiklerde şekil bozukluğu oluşur).
9- Dik yürünmelidir.
10- Yük taşınırken veya kaldırılırken dengeli (iki elle) tutulmalıdır. (Çanta tek omuzda taşınmamalıdır, yükler dizleri bükmeden kaldırılmamalıdır). (Kemiklerde şekil bozukluğu oluşur).
11- Kasların güçlenmesi için protein içeren besinler alınmalıdır.
12- Kırık, çıkık ve burkulmalarda (çıkıkçıya ve kırıkçıya değil) doktora gidilmelidir.
NOT : 1- D vitamini eksikliğinde çocuklarda raşitizm, büyüklerde osteomalizi denilen
kemik erimesi hastalığı oluşur.
2- Hareketsizlikten dolayı eklem yerlerinde kireçlenme ve buna bağlı olarak ağrılar yani romatizma hastalığı oluşur.
3- Tetanos bakterisi, istemsiz kasılmalara yol açar. Tetanos iğnesi yaptırılmalıdır.
4- Ani bir darbe ya da zorlamalarda kemikler kırılabilir. Kırıklar genelde kemiğin zarar gören kısmı alçıya alınarak tedavi edilir.
Teknolojiye bağlı olarak platin çubuklarla kemiklerin kaynaştırılması, doku mühendisliği uygulamaları ile kırık bölgenin kemik yamalarla onarımı ile de kırılan kemikler iyileştirilebilir.
Teknolojiye bağlı olarak geliştirilen uygulamalardan biri de protez kullanımıdır. Engelli kişiler protez kol veya bacak sayesinde günlük yaşantılarına devam edebilirler.
Destek ve hareket sistemimizin sağlığı için neler yapmalıyız?
Düzenli olarak egzersiz yapmalıyız. Sporla uğraşmalıyız. Koşmak
yürümek ya da tenis oynamak gibi egzersizler kemikleri güçlendirir. Kemiklerimizin sağlıklı kalması ve sağlıklı gelişmesi için dengeli beslenmeliyeterli miktarda kalsiyum ve D vitamini almalıyız.
Destek ve Hareket Sistemi Nedir?
İnsan ve hayvan gibi canlılara şekil ve destek veren, hareket etme kabiliyeti kazandıran; kemiklerden, eklemlerden ve kaslardan oluşan sistemin bütününe, destek ve hareket sistemi denir.
Destek ve hareket sisteminin sağlığını olumsuz etkileyecek davranışlar nelerdir?
1- Sağlıksız ve düzensiz beslenmek.
2- Süt ve ürünlerini hiç tüketmemek veya yetersiz tüketmek.
3- Aşırı kilolu olmak.
4- Uzun süre güneş ışınlarından uzak durmak D vitamini eksikliğine bağlı kas kemik hastalıklarına neden olur.
5- Hiç spor yapmamak veya aşırı zorlayıcı sporlar yapmak.
6- Tek başına ağır yükler kaldırmak.
7- Dik oturmamak.
8- Yürürken bel, sırt ve boyun dik konumda olmadan yürümek.
9- Yüksek topuklu veya ayağı sıkan ayakkabılar giymek.
10- Tek omuzda ağır çanta taşımak.
11- Dişleri fırçalamamak. Yemek yerken tek tarafla çiğnemek.
12- Yüksek sesle müzik dinlemek (erken yaşta kulak kemiklerini aşındırarak az duyma veya sağırlığa sebep olur).
13- Kırık, çıkık ve uzun süreli kas ağrılarında doktora gitmemek veya geç gitmek.
Destek ve hareket sisteminin sağlığını olumlu etkileyecek davranışlar nelerdir?
1- Dengeli ve salıklı beslenme programlarına uyulmalıdır.
2- Kemik ve kas sistemlerini güçlendirmek için süt, yoğurt, peynir, yumurta ve et ürünleri tüketilmelidir.
3- Aşırı fazla kilosu olanlar uzman diyetisyenler kontrolünde kilo vermelidir.
4- Kemiklerin ve kas sistemi için günde 30 dakika kadar güneşlenilerek D vitamini ihtiyacı giderilmelidir.
5- İskelet ve kas sisteminin sağlıklı kalabilmesi için her gün düzenli spor yapılmalıdır.
6- Tek başına ağır yükler kaldırılmamalıdır.
7- Otururken kambur değil, dik oturulmalıdır.
8- Yürürken bel, sırt ve boyun tamamen dik konumda olmalıdır.
9- Yüksek topuklu veya hiç topuksuz ayakkabılar yerine yürümeyi ve duruşu kolaylaştıran hafif topuklu ayakkabılar tercih edilmelidir.
10- Ağır çantalar tek omuzda değil, iki omuza takılarak taşınmalı veya tekerlekli çantalar kullanılmalıdır.
11- Her yemekten sonra dişler fırçalanmalıdır. Yemekler ağzın iki tarafındaki dişler ile çiğnenmelidir.
12- Kulak içeresindeki kemiklerin erken aşınmasını önlemek için yüksek sesle müzik dinlenmemelidir.
13- Kırık, çıkık ve burkulma gibi durumlarda derhal doktora gidilmelidir.
14- Kemik, kas ve eklemlerde günlerce süren ağrılarda derhal doktora gidilmelidir.
Destek ve Hareket Sistemiyle İlgili Resimler:
