Şehirlerin büyümesinin olumlu ve olumsuz sonuçları, faydaları ve zararları neler olmuştur?
İnsanlık avı toplayıcı bir yaşam tarzından tarım toplumuna geçiş yaptığı sırada aslında yerleşik hayat da başlamış oluyordu. Bundan sonra köyle, kasabalar ve şehir dediğimiz kentler kuruldu.
Fakat bu süreç o kadar da hızlı olmadı. Uzun bir süre şehirler nispeten ülkenin küçük bir bölümünü oluştururken, kırsal alan çok daha geniş kesimlere yayılıyordu. Hem nüfus olarak hem de toprak alanı olarak bu böyleydi. Fakat sanayinin ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte orta sınıfların nüfusu da arttı ve şehirler büyüyerek sayıları da çoğaldı. Peki bunun etkileri ve neden olduğu sonuçlar nelerdir? Bu yazıda kısa konu anlatımı şeklinde bu soruya cevap vermeye çalışacağız.
Günümüzde şehirler bitmek tükenmek bilmeyen bir gelişme içerisindedir. Özellikle ticari ve ekonomik faaliyetler şehirlerin hızla büyümesini sağlamaktadır. Bu gelişim pek çok açıdan iyidir fakat kötü yanları da mevcuttur.
Bir şehir büyüdüğünde akla gelecek ilk sonucunun iş imkanı arttığından istihdam için diğer şehirlerden göç alacağıdır. Zaten şehri geliştiren de budur. Bu bir devridaim şeklinde devam eder. Bir şehrin gelişmesinde elbette coğrafi özellikleri de etkilidir. Denize kıyısının varlığı, ticari yollara yakınlığı ve diğer şehirlere göre bölgesel konumu bunların başında gelir.
Örnek vermek gerekirse İstanbul Asya ve Avrupa kıtalarını bağlamasıyla çok kritik bir coğrafi konumda yer almaktadır. Boğaz ve köprüler önemli ticari yollardır. Bu sebeple gittikçe daha fazla göç almıştır ve gelişmesinin ardı arkası kesilmemiştir. Günümüzde ülke nüfusumuzun 1/7′si İstanbul’da yaşamaktadır.
Şehirlerin Gelişmesi ve Sonuçları
Şehirlerin büyümesinin olumsuz sonuçları, bu yazımızda sizlere şehirlerin gelişmesi ve sonuçları hakkında ayrıntılı bilgi vereceğiz.
Dünya’da ticaret geliştikçe şehirleşme ve buna bağlı olarak belli yerlerde nüfusun fazla kümelenmesi başlamıştır. Özellikle son yüzyılda şehirlerde nüfus kırlar ve köylere göre daha da azalmıştır. Şehirlerin hızlı gelişmesinin bazı olumsuz sonuçları da ortaya çıkmıştır. Bu yazımızda sizlere bu sonuçlardan bahsedeceğiz.
İşgücü ve para ihtiyacı şehirleşmeleri hızlandırmakta, nüfus artış hızını yükseltmektedir. Şehirleşme sonucu trafik problemi ortaya çıkmıştır. Ayrıca çarpık kentleşme, altyapı sorunları, enerji ve su ihtiyacı patlak vermiş, bundan dolayı belediye ve buna benzer yerel yönetimlerin sorumlulukları ve görev alanları genişlemektedir. Ayrıca ulaşımda bazı sorunlar ortaya çıkmakta, ulaşımın sürekli yenilenmesi ve seferlerin arttırılması gerekmektedir. Yani toplu ulaşım şehirlerin en büyük problemlerinden bir tanesidir. Ayrıca betonlaşma artmış, her tarafa yollar ve binalar inşa edildiği için kişi başına düşen yeşil alan miktarında büyük azalmalar başlamıştır. Büyük binaların inşa edilmesiyle birlikte de özellikle günümüz çocukları bahçe, çevre ve oyun gibi alışkanlıklardan uzaklaşmıştır. Daha bunun gibi şehirleşmenin pek çok olumsuz sonucu bulunmaktadır.
Şehirlerin gelişmesi ve sonuçları nelerdir?
Şehirler artan ticari faaliyetler nedeniyle sürekli gelişmektedir. Bu gelişim bazı sonuçları da beraberinde getirir. Şehirlerin hızlı gelişmesi ve bunun sonuçlarını detaylı bir şekilde inceleyelim. Şehirlerimiz iş potansiyelinin yüksek olması sebebiyle göç almakta ve buralarda nüfusta hızlı artışlar görülmektedir.
Bir şehrin gelişmesinin temel nedeni artan nüfus ve iş gücü potansiyelidir. Ayrıca bu şehirlerin bölgesel konumu, ticari yollar üzerinde olması ve denize kıyısının bulunması gibi bazı unsurlar bu şehirlerin gelişmesinde önemli rol oynar.
Örneğin İstanbul şehrini inceleyelim. Coğrafi konum gereği Asya ve Avrupa arasında yer alan bir köprü niteliğindeki bu şehir önemli ticari yollar üzerindedir. Boğazlara sahip olması, tarihi bir geçmişi olması ve ülkemizin iş gücü merkezinin bu şehirde toplanması nedeniyle yüksek bir potansiyele sahiptir. Bu şehrin nüfusu ülkemiz nüfusunun 1/7′si gibi bir orana sahiptir.
Bu kadar kalabalık bir nüfus gelişim bazı sonuçlarında beraberinde getirmiştir. Şehirlerin gelişmesi sonucunda ortaya çıkan ihtiyaçlar şunlardır;
Eğitim ihiyaçları arttığı için okul gibi hizmetlere ihtiyaçta artmıştır.
Kalabalık nüfus nedeniyle yeni yerleşim yerleri ve imar planları oluşturulmuştur.
Artan trafik alternatif çözüm arayışlarına sürüklemiştir.
Köprü ve yolların sayıları arttırılmış.
Şehir içi ulaşımda metrobüs gibi alternatifler üretilmiş.
Şehrin enerji ve su ihtiyaçları için alternatif kaynaklar araştırılmıştır.
Tarihsel Süreçte Şehirlerin Gelişimi
- Tarih boyunca dünya nüfusunun çoğunluğu kırsal alanlarda yaşamıştır. Beş bin yıldan beri var olan ve Sanayi Devrimi’nden bu yana hem büyüme hem de sayıca hızla artan yerleşmeler, şehirleri oluşturmuştur.
- ilk şehirler, Ticaret ve dış saldırılara karşı güvenlik amaçlı ortaya çıkmışlardır. Modern şehirleşme süreci Sanayi Devrimi ile başlamıştır.
Şehirlerin Fonksiyonel Gelişimi
- Tarihte, ilk şehirler ve şehirleşme hareketleri tarım faaliyetleri ile birlikte başlamıştır. Bu gelişmede Coğrafi Konum büyük rol oynamıştır. Sanayi Devrimi şehirleşme oranını arttırmış ve fonksiyonel değişimi hızlandırmıştır.
- Siyasi ve ekonomik gelişmeler nüfus artışını hızlandırmış ve günümüzdeki büyük şehirlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Şehirlerin Gelişimlerinin Küresel Etkileri
Şehirlerin küresel etkileri nüfusları ve fonksiyonel özellikleri ile yakından ilgilidir.
1. Roma
- Roma, sanatın, tarihin ve dinin iç içe geçtiği bir kenttir. üç kıtada yayılan Roma İmparatorluğu’nun başkenti olmuştur.
- Hıristiyanlığın kabulü ile dinsel merkez durumuna da gelmiştir. Katoliklerin dini merkezi olan Vatikan’ı içine aldığından çift başkent rolüne de sahipir.
2. New York
- ABD’nin nüfus bakımından en büyük şehridir. ABD’nin ve Dünyanın önemli şirketlerinin merkezleri, sivil toplum örgütleri, ulusal ve uluslararası etkili medya kuruluşları burada toplanmıştır.
- New York, ticaret ve sanayinin olduğu kadar eğitim ve kültür etkinliklerinin de yoğunlaştığı bir yerleşim merkezidir.
