Amasya genelgesinin içeriği nedir kısaca özet

Başlıkta amasya genelgesinin neler içerdiği hakkında kısa özet bilgi paylaşacağımızı beyan ettiğimiz için öncelikle kısaca maddeler halinde sözümüzü tutalım. Hemen ardından ise amasya genelgesinin içeriği ile ilgili ayrıntılı konu anlatımını paylaşalım.

GENELGENİN İÇERİĞİ

Amasya Genelgesi şunları kapsıyordu:
1) Vatanın bütünlüğü, ulusun bağımsızlığı tehlikededir (Gerekçe) Bu madde de durum değerlendirilmesi yapılmış
2) İstanbul Hükümeti üzerine aldığı sorumlulukları yerine getirememektedirBu durum ulusumuzu yok olmuş gibi gösteriyor
3) Ulusun bağımsızlığını yine ulusun azim ve kararı kurtaracaktır Bu amaç ve yöntemdir
4) Ulusun durumu ve davranışını göz önünde tutmak ve haklarını dile getirip bütün dünyaya duyurmak için her türlü etki ve denetimden kurtulmuş ulusal bir kurulun varlığı gerekmektedir(Temsil Kurulu) Bu maddede evrensel bir boyut bulunmaktadır ve kadercilik politikası yerini akılcılığa bırakır Padişahtan umut kesilmiştir
5) Anadolunun en güvenilir yeri olan Sivas’ta milli bir kongrenin toplanması kararlaştırılmıştır
6) Bunun için tüm illerin her sancağından ulusun güvenini kazanmış üç delegenin olabildiğince çabuk biçimde yola çıkmaları gerekir
7) Her olasılığa karşı bunun bir ulusal sır halinde tutulması gerekmektedir

GENELGENİN ÖNEMİ

• Türk İnkilabının ihtilal safhası başlamıştır
• Kurtuluş Savaşının gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiştir
• İlk kez milli egemenliğe dayalı bir yönetimden bahsedilmiştir
• İstanbul Hükümeti ilk kez yok sayılmıştır (3 madde)
• Türk milleti hem İstanbul hemde işgalci güçlere karşı mücadeleye çağrılmıştır
• Kurtarıcı olarak görülen padişah, hilafet manda ve himaye düşüncesinin yerini millet ve milliyetçilik düşüncesi alır
• Üstü kapalı olarak Temsil Kurulunun oluşturulmasından bahsedilmiştir(4 madde)
• Mustafa Kemal kendisine verilen yetkiyi aşmıştır
• Milli Mücadele Hareketinin gelişmesinde Amasya Genelgesinin önemli bir yeri vardır
• Direniş esasları ilk defa Amasya’da yazılı bir prensip haline getirildi
• Kurtuluş Savaşının gerekçesini ve yöntemini belirtmiştir Bu genelge ulusa egemenliğini kendi eline alması yolunda bir çağrıydı Bu çağrının gerekçesi birinci maddede belirtilmiştir

Genelgenin 3, 4, 5 ve 6 maddeleri ulusal varlığın nasıl faaliyete geçeceğini açıklamaktaydı İstanbul hükümetinin davranışına karşılık ulus da bu makamı yok saymalı kendi iradesiyle bağımsızlığını korumaya çalışmalıydı Böylece bu genelge ile ulus hem Antlaşma devletlerine karşı ayaklanmaya davet ediliyordu Yine bu genelge ile iktidarın ve iradenin ulusa ait olduğu ilk kez açıklanıyordu Ulusal güçleri birleştirme gereği de ilk kez bu belgede belirtilmiştir.

Mustafa Kemal bu genelge ile dış dünyaya Anadolu’yu paylaşmak isteyen işgalci güçlere karşılarında artık İstanbul Hükümeti değil ulusun gerçek temsilcilerinin olduğunu açıklamış oluyordu

 

Amasya genelgesinin maddeleri, Önemi ve içeriği hakkında bilgi çok kısa özet

Amasya Genelgesi (21-22 Haziran 1919):

Maddeleri:
- Vatanin bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. ( Milli mücadelenin gerekçesi belirtilmiştir.)
– İstanbul’daki hükümet, üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirmemektedir.
– Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. (Kurtuluş savaşının yöntemi ve amacı belirtilmiştir.)
– Milletin durumunu gözden geçirmek ve haklı sesini dünyaya duyurmak için, her türlü etkiden uzak milli bir kurulun toplanması gereklidir.
– Anadolu’nun en güvenilir yeri olan Sivas’ta milli bir kongrenin acele toplanması kararlaştırılmıştır.
– Bu amaçla bütün illerden, milletin güvenini kazanmış üçer delegenin hemen yola çıkarılması gerekmektedir.
– Bu durumun milli bir sır olarak saklı tutulması lazımdır.

Amasya Genelgesi’nin Önemi:
•  İlk  defa kurtuluş savaşının mücadele safhası başlamıştır.
•   İlk  defa  kurtuluş savaşının gerekçesi, yöntemi ve amacı belirtilmiştir.
•   İlk defa millet egemenliğine dayanan yönetimden bahsedilmiştir.
•   İlk defa milli bir kurulun oluşturulmasından bahsedilmiştir.
•   İlk defa  İstanbul hükümetinin görevini yerine getiremediğinden bahsedilmiştir.
•   İlk defa Erzurum ve Sivas Kongrelerinin toplanmasına karar verilmiştir.
NOT: M. Kemal Amasya Genelgesi’nden sonra  8 Temmuz 1919’da padişaha yolladığı bir telgrafla resmi göreviyle birlikte askerlik görevinden de istifa ettiğini açıklamıştır.

AYRINTILI UZUN KONU ANLATIMI: AMASYA GENELGESİ (BİLDİRİSİ) 21-22 Haziran 1919

Havza’daki çalışmalarını tamamladıktan sonra Mustafa Kemal ve arkadaşları, 12 Haziran 1919’da Amasya’ya geçtiler. Milli Mücadele çalışmalarını sürdüren Mustafa Kemal, Hüseyin Rauf Orbay, Refet Bele ve Ali Fuat Cebesoy birlikte Amasya Genelgesi’ni hazırladılar. Hazırlanan bildiri, Erzurum’da 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir’e sunuldu. O’nun da onayının alınmasından sonra, bildiri, 22 Haziran 1919’da tüm mülki amir ve askeri komutanlara telgrafla Abdurrahman Rahmi Efendi tarafından ulaştırıldı. Amasya Genelgesi, milli mücadelenin temel gerekçe, amaç ve yöntemini ilk olarak belirtmiş oldu. Amasya Genelgesi’nin yayınlanması İstanbul’da bulunan işgal güçlerinin tepkisini çekmişti. Özellikle İngilizlerin, Mustafa Kemal’i geri getirmek için İstanbul Hükümeti üzerindeki baskıları iyice artmıştı. Mustafa Kemal, İstanbul’a dönmediği için daha sonra görevinden alınacaktır. O sırada İçişleri Bakanı olan ve Milli Mücadele’ye sıcak bakmayan Ali Kemal Bey, bir genelge yayınlayarak, Mustafa Kemal’in iyi bir asker olduğunu, fakat İngiliz baskısı sonucu görevinden alındığını duyurmuştur.

Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919)

M.Kemal bazı arkadaşlarını gizli olarak Amasya’ya çağırmış ve işgaller hakkında görüşmüştür.

Rauf Bey, Refet Paşa, Ali Fuat Paşa, Cemal Paşa ve Kazım Karabekir’in de onayıyla Amasya Genelgesi yayınlanmıştır.

Genelgenin içeriği şunlardır:

1. Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir. (Gerekçe)

2. İstanbul Hükümeti, üzerine düşen görevi yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok durumuna düşürmektedir.

3. Milletin geleceğini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. (Amaç ve yöntem)

4. Her türlü etki ve denetimden uzak bir kurul oluşturulmalıdır. (Temsil Kurulu)

5. Anadolu’nun en güvenilir yeri olan Sivas’ta milli bir kongre düzenlenmeli, bunun için de her bölgeden üç delege Sivas’ta olacak şekilde yola çıkmalıdır.

6. Delegelerin seçimlerini Redd-i İlhak, Müdafaa-i Hukuk cemiyetleri ve belediyeler yapacaktır.

7. Doğu illeri için 10 Temmuz’da Erzurum’da bir kongre toplanacaktır.

8. Mevcut askeri ve milli örgütler kesinlikle dağıtılmayacak, komuta bırakılmayacak ve başkalarına teslim edilmeyecek.

9. Bu genelge sır olarak tutulmalı ve delegeler kimliklerini gizli tutarak seyahat etmelidirler.

Amasya Genelgesi’nin Önemi:

Türk İnkılabı’nın İhtilal Safhası başlamıştır.

Kurtuluş Savaşı’nın gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiştir.

İlk kez milli egemenliğe dayalı bir yönetimden bahsedilmiştir. (3.madde)

İstanbul Hükümeti ilk kez yok sayılmıştır. (3.madde)

Türk milleti hem İstanbul Hükümeti’ne hem de işgalci güçlere karşı mücadeleye çağrılmıştır.

Kurtarıcı olarak görülen Padişah,Hilafet, manda ve himaye düşüncesinin yerini millet ve milliyetçilik düşünceleri almıştır.

Üstü kapalı olarak Temsil Kurulu oluşturulmasından bahsedilmiştir. (4.madde)

M.Kemal, kendisine verilen yetkiyi aşmıştır.

Amasya Genelgesi’nin Sonuçları:

Genelge yayınlandıktan sonra İngilizler’in baskısı sonucu İstanbul Hükümeti M.Kemal’i görevinden alarak İstanbul’a çağırmıştır.

M.Kemal kendisinin “padişahın iradesiyle” atandığını bildirerek zaman kazanmaya çalışmıştır.