Türkiye’de hangi madenler çıkarılır ve ülkemizdeki yer altı zenginlikleri nelerdir? kısaca özet

Merhaba arkadaşlar, bu yazıda coğrafya dersinden Türkiye’de Çıkarılan Madenler ve Yeraltı Zenginlikleri konusunu işleyeceğiz. Ülkemizde çıkartılan madenlerin neler olduğunu kısa maddeler halinde sizlerle paylaşacak ve Türkiye’nin yer altı zenginlikleri hakkında kısaca özet bilgiler sunacağız.

Madenler:
Ülkemiz maden bakımından yoğun ve zengin topraklara sahiptir. Ancak henüz tamamının yeri belirlenememiştir. Her sene çalışmalarla yeni yeni madenler ortaya çıkarılmaktadır.

Şu anda Türkiye’de yapılan madencilik çalışmalarının tamamı kendi sanayi şirketlerimizin ihtiyacına yönelik değildir. Bir bölümü de işlem görmüş ya da kısmen işlem görmüş şekilde ihraç edilmektedir.

Anadolu madencilik konusunda gelişmiştir. Cumhuriyetin ilan edilmesinden sonra açılan Maden Teknik ve Arama kurumu bu konuda daha da ileriye gitmemize katkı sağlamıştır, maden bulmayla ilgili çalışmalar arttırılmıştır. Buna ek olarak özel kurumlar da bu işleri yapmaktadır.

Demir:
Ülkemizin bir çok bölgesinden elde edilmektedir ancak yüzde 80lik bir kısmı Doğu Anadolu şehirlerinden çıkarılmaktadır. Balıkesir, Kahramanmaraş, Kayseri, Sivas şehirlerinden de demir eldesi yapılmaktadır. Bu maden demir çelik sanayinin temel taşını oluşturduğu için önemlidir.

Krom:
İyi parlatılan, güçlü, pas tutmayan bir madendir. Çelik yapımında ve kaplama sanayinde kullanılmaktadır. Ülkemizde de çoğu yerden çıkarılmaktadır. Bu konuda en zengin bölgeler Elazığ çevresi, Batı Akdeniz’in bir bölümü, Dalaman havzası, Kütahya, Eskişehir, Bursa şehirlerinin bir kısmıdır. Adana’da yeni bulunan Akdağ krom rezervleri Dünyadaki en zengin yataklardandır. Bu konuda ülkemiz dünyada 3. sırada yer almaktadır. Elde edilen kromun büyük bir kısmı cevher olarak ithal edildiğinden üretimi de dıştan gelen istekler doğrultusunda yapılmaktadır.

Bakır:
Kolaylıkla işlenebilen madenler arasındadır. Kastamonu, Elazığ ve Artvin civarında rezervleri bulunmaktadır. Rize’de de yeni bulunan rezervler vardır.

Bor:
Kullanıldığı bir çok alan vardır. Boraks ve asitborik yapımında kullanıldığı için önemli bir yeri vardır. Balıkesir’de Sultançayırı ve Bigadiç Eskişehir’de Seyitgazi ve Kütahya yöreleri bu madeni elde ettiğimiz önemli rezervlerdendir. Ülkemiz bor açısından Dünyada en zengin topraklara sahiptir.

Boksit:
Konya’da ve Antalya’da yatakları vardır. Alüminyum üretiminde kullanılır.

Kükürt:
Isparta’da ve Denizli’de elde edilmektedir.

Manganez:
Zonguldak ve Artvin çevresinden elde edilmektedir. Denizli’de de yeni rezervler keşfedilmiştir.

Civa:
İzmir’de ve Konya’da ayrıca Niğde’de yatakları vardır.

Tuz:
Kayatuzu olarak, deniz tuzundan Tuz gölünden çıkarılan natürel bir kaynaktır. Ülkemizde en fazla İzmir’de deniz suyundan eldesi yapılmaktadır. Çankırı, Erzurum, Kars, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat ve Konya’da işlenmesi yapılmaktadır.

Taş Kömürü:
Ülkemizde enerji kaynağı olarak tüketildiği için önemlidir. Kimya, demir ve çelik endüstrisinde de kullanılmaktadır. Zonguldak ve civarında önemli rezervleri bulunmaktadır. Ülkemizdeki tek rezervleri buradadır ve 1 milyon rezervi vardır.

Linyit:
Türkiye’nin çoğu bölgesinden elde edilmektedir. Ancak Ege Bölgesinden elde edilenler kalite olarak daha iyidir. Manisa, Amasya, Erzurum çıkarıldığı yerlerdendir.

Petrol:
Ülkemizde fazla bulunmayan petrol yatakları genelde Güneydoğu Anadolu bölgemizde yer almaktadır, Batman, Siirt, Diyarbakır, Adıyaman, Şanlı Urfa ve Mardin’de bulunan petrol yataklarımız ihtiyacımızın %13-14 gibi çok küçük bir kısmını karşılamaya yetmektedir.
Buradan çıkan petrolün rafine edilmesi için kurulan rafineriler, Batman, İzmir, İzmit ve Kırıkkale’de bulunmaktadır. Ayrıca Türkiye- Irak boru hattı sayesinde Irak petrollerinin bir kısmı yumurtalık limanına getirilmektedir, ayrıca Azerbaycan ile da benzer proje yapmaya hazırlanan Türkiye bu sayede önemli bir gelir kapısı elde etmeye hazırlanmaktadır. Ülkemizde petrol araması bir yandan devam ederken bir yandan da alternatif enerji kaynakları kullanılmaktadır.
Örneğin ülkemizde su gücünden enerji eldesi önemli bir yer tutmaktadır. Atatürk, Karakaya, Keban, Hasan Uğurlu, Demirköprü, Hasan Polatkan, Oymapınar ve Hirfanlı barajları günümüz Türkiyesinde enerji üretmek için kullanılan en önemli kaynaklardır.
Gap projesi bittiğinde 21 baraj ve 17 hes yapılmış olacak ve bu sayede Fırat Dicle ırmaklarının başarıyla kullanılmış olmasının yanında önemli bir enerji kaynağı sağlanmış olacak.

Ayrıca Denizli’nin Sarayköy vilayetinde jeotermal enerji kaynakları bulunmaktadır. Ülkemiz güneş ve jeotermal enerjisi üretimi açısından büyük ölçüde şansa sahip bir ülkedir. Ayrıca Rusya ve Cezayir’den gelen doğalgaz ile büyük kentlerimizde hava kirliliği yaratmayan önemli bir enerji kaynağı sağlanmış oldu.