Dünya tarihi kitaplarını inceleyen arkadaşlar bilirler, insanlık tarihi genellikle mağarada yaşayan insanların arkada bıraktığı izlerle başlar. Mesela mağara duvarlarına çizdikleri resimler (şekiller) ve ısınmak için yakılan ateşten geriye kalan küller.
Tabi o zamandan bu zamana çok şey değişti ve insanlar barınmak için çok daha gelişmiş teknolojilerle sağlam ve dayanıklı evler yaptılar. Peki geçmişten günümüze insanlar ev yaparken hangi malzemeleri kullandı ve neyden faydalandı?
Günümüze Kadar Kullanılan Evler, Geçmişten Günümüze İnsanlar Ev Olarak Nelerden Yararlandılar
Barınma ihtiyacı insanoğlunun var oluşu ile birlikte orta ya çıkmıştır. Bu ihtiyacın temel amacı tehlikeler korunmaktır. Bu tehlikelerden korunmak isteyen insanlar geçmiş günlerden bu zamana genellikle toplu olarak yaşamayı tercih etmişlerdir.
Barınmak için seçilen ilk mekanlar öncelikle ağaç kovukları olmuştur. Ardından mağaralar barınma mekanı olarak seçilmiştir. Yabani hayvanlar ile iç içe yaşayan ilk insanlar mağaralar sayesinde kendilerini bu hayvanlara karşı korumaya çalışmışlardır. Ayrıca bu hayvanların resimlerini mağara duvarlarına çizerek bu izlerin günümüze kadar ulaşmasını da sağlamışlardır.
Teknolojinin gelişmesi ile birlikte modern mimari yavaş yavaş kendini göstermeye başlamıştır. Önceleri kerpiç olarak yapılan bu evler günümüzde yerini betonarme yapılara bırakmıştır. Eskiden genellikle tek katlı olarak inşa edilen evler artık çok katlı olarak yapılmaktadır.
Geçmişten Günümüze İnsanlar Ev Olarak Nerelerden Yararlandılar
İnsanlar geçmişten günümüze kadar hep tehlikelerden korunmak amacıyla barınma ihtiyacı duymuşlardır. İnsanlar barınmak için çeşitli yollar ve yöntemler aramışlardır.
İnsanlar, yabani hayvanlardan ve dış tehditlerden korunmak için öncelikle barınma ve beslenme ihtiyaçlarını gidermeye çalışmışlardır. İnsanlar geçmişten günümüze kadar tehlikelerden korunmak için toplu halde yaşamaya başlamışlardır.
İnsanlar, barınma ihtiyaçlarını önce ağaç kovuklarında gidermeye çalışmışlardır. Ağaç kovuklarından sonra insanlar mağaralarda yaşamaya başlamışlardır. Mağaralarda yaşayan insanlar beslenmek için avladıkları hayvanların figürlerini de bu mağara duvarlarına çizerlerdi. Böylece eski insanlar resim sanatını da geliştirmişlerdir.
Eski insanlar mağaralarda kendilerini daha güvende hissetmişlerdir. Yabani hayvanlardan bu şekilde korunmuşlardır.
Mağaralarda yaşayan insanlar zamanla teknolojiyi geliştirmiş ve akıllarını kullanmaya başlamışlardır. Böylece günümüzdeki evlere benzeyen evleri yapmaya başlamışlardır. Önce kerpiç evler yapılmıştır daha sonra ise soğuktan korunmak ve daha dayanıklı olması açısından da betonarme evler yapmışlardır. İnsanlar bu evleri betonlar, tuğlalar yardımıyla yapmışlardır.
Geçmişten günümüze kadar insanlar ev olarak nelerden yararlanmıştır?
Geçmişten günümüze kadar insanlar barınmak için ev ve buna benzer barınaklar yapmışlardır. Eskiden bu kadar teknoloji ve bilgi olmadığından dolayı insanlar modern evlerde kalamıyorlardı. Barınmak için insanlar genelde mağaralar, taştan evler, ağaç ve dallardan yapılmış ilkel evlerde kalıyorlardı.
İnsanlar ilk olarak barınmak için mağaraları tercih ettiler. Mağara bulamadıklarında ise güvenli olduklarını düşündükleri ağaçların üzerinde barındılar. İnsanlar ilerleyen dönemde kendilerine taştan evler yapmaya ve ağaç dallarından evler yapmaya başladılar.
Uzun yıllar bu şekilde yaşam süren insanlar kesici aletleri keşfetmeleri ve ağacı işlemeyi öğrenmeleri ile birlikte kendilerine ağaçtan evler yapmışlardır. İnsanlar günümüze kadar bilgi ve teknolojilerini geliştirerek çok iyi evler yapmayı başardılar.
Maddeler halinde sıralamak gerekirse;
- Taş ve kayalardan
- Ağaçlardan
- Ağaç dallarından
- Çeşitli yapraklardan
İnsanlar bu gibi maddelerden yararlanarak kendilerine ev yapmışlardır. Günümüzde ev yapmak için artık insanlar beton, demir ve çelik gibi sağlam yapı malzemeleri kullanmaktadırlar.
Kısaca geçmişten günümüze kadar insanlar ev olarak nelerden yararlandıklarını araştır
A- Kaba taş-eski taş(Paleolotik)-(MÖ 600.000–10.000):
İlk insanlar sığınak olarak mağaraları kullanmışlar ve doğal etkenlerden korunmaya çalışmışlardır.
Bu insanlar geçimlerini toplayıcılık, avcılık ve bitki kökleri ile beslenerek sürdürmüşlerdir.
Bu insanlar küçük ilkel aileler ve küçük kabileler halinde ve göçebe olarak yaşamışlardır.
Subaşları, nehir kıyıları, göl ve deniz kıyıları yaşama için tercih ettikleri yerlerdir.
Bu insanlar henüz önemli aletler yapamamışlar, sivri cisim ve taşlarla savunma yaparlardı. Kabaca yontulmuş ve cilâsız taştan aletler yapılmıştır.
Zamanla sanata yönelmişler aletlerini süslemiş ve yaşadıkları mağaraların duvarlarına resimler çizmişlerdir.( Bu resimler önemli bilgi kaynaklarıdır.)
B-Yontma taş- orta taş(mezolotik)-(MÖ10.000–8000):
Bu dönem insanları göç etmeden yaşamak için doğal şartları uygun yerler arayıp bulmuşlardır.
Bu alanlar doğal yiyeceklerin ve av hayvanlarının çok olduğu verimli ve sulak alanlardır.
Bütün bunlara rağmen tam anlamıyla yerleşik hayata geçememiş hala göçebe hayat yaşanmıştır.
Taşlar, çakmak taşı yontularak savunma amaçlı aletler yapmak için kullanılmıştır.
Soğuklardan dolayı mağaralara ve ağaç kovuklarına sığınmışlardır.
Mağaralara hayvan resimleri çizmişlerdir.
Dönemin sonlarına doğru ateş bulundu. Köpek evcilleştirildi, Üretim ekonomisine geçildi.
Geçmişten Günümüze Ev Çeşitleri
Ev,insanlar için kişisel yaşam alanı olmanında ötesinde hayatta kalmanın ve sağlıklı yaşamanın en büyük gerekliliğidir.
Bilimadamları,G. Afrika’nın Pinacle Point bölgesinde bulunan bir mağarada gün yüzüne çıkarttıkları bulgular sayesinde, insanoğlunun, yaklaşık 195 bin yıl önce yaşanan buzul çağını bu mağara sayesinde atlattığını düşünüyor.Hint Okyanusu kıyısındaki mağaraları inceleyenaraştırmacılaragöre buradahayattakalan insanlar buzul çağı bitince de tüm dünyaya buradan yayıldı.
Doğa yapısı olan bu evi, insan hazır olarak bulmuştu. Doğa, kötü bir mimardır. Dağları ve dağlardaki mağaraları yaparken bunlarla insanın yaşayacağını kesinlikle önemsememiştir. Bu nedenle insanlar barınacak mağara ararlarken kendilerine her bakımdan uygun olanına pek sık rastlamıyorlardı. Evin ya tabam çok alçaktı, ya duvarları çökmek üzereydi; ya da kapısı alabildiğine dardı ve içeriye emekleye emekleye girmek zorundaydı. Evi, içinde yaşanabilecek duruma getirmek için bütün topluluk kolları sıvar, mağaranın tavanıyla duvarlarını taş âletlerle hazır ve ağaç kazıklarla da düzeltirdi. Anneler yavrularına özerde “yataklar” hazırlarlardı. Yerde bir çukur kazdır ve döşek yerine de ocaktan ılık kül koyarlardı. Mağaranın bir kösesinde ayı eti ve her türlü yiyecek için bir ambar yapılırdı.
Böylece insan, doğanın yaratmış olduğu mağaraya bir çeki düzen veriyor, kendi gücüyle bunu insan evine çeviriyordu.
Av hayvanlarının peşinden sürekli göç etmek zorunda olan insanın toplumsal yaşamıda değişti.Tarım yapmaya başladıktan sonra ilk evlerini yaptılar.
İnsan; kaya diplerinde hazır çatunsı yerler bulduğunda altına duvar örüyor, hazır duvar bulunca da üzerini çatıp ev yapıyordu.Bunlar yarıev yarı magara şeklınde yapılıyordu.
İnsanın yaşayışı değiştikçe evi de değişiyordu.
Dünyada ki en eski yerleşim bölgelerinden biri çatalhöyük ülkemızdedır.Burda ki evlere çatıdan giriliyordu.Korunaklı olmaları için bitişik yapılmıslardı ve aralarında bosluk,sokak yoktu.
Kapadokya Kaya evler
Yağmurun hemen hemen hiç yagmadıgı bölgelerde düzdamlı evler görülür.
Muğla evleri iklim koşullarına karşı korunaklı, taş duvarlı, beyaz badanalı ve ahşabın da çokça kullanıldığı yapılardır. Bu evler açık sofalı, avlulu, kendilerine özgü bacaları olan düz damlı yapılardır.
Yağmur ve kar yağışının çokca oldugu bölgelerde damlar dik yapılır.
Prag ve dik damlı evleri..
İnsan evini çevreye uymak için şekillendirir.Eskimoların ‘İglo’ adında ki evleri de bu evlerdendir.
Eskimoların iglo adını verdikleri sıkıştırılmış kardan yaptıkları evler..
İnsanoğlu bugune kadar yasadıgı her arazıde ev yapmıştır.
Nehirler ,göller üzerinde kurulan evler..
Ağaçlar da boş kalmadı …
Ağaçevler
Ya Yollara ne demeli?
Yürüyen evler..Eski bir karavan ..
Minik karavan
Evler, farklı yörelerde ve farklı iklim kosullarında yapılmışlardır.
Şanlıurfa evleri
Safranbolu evleri
Kimi ahşap ,kimi kerpiç,kimi de taşevlerdir.
Ahşap ev
Kerpiç Ev
Alaçatı’da Rum Taşevler
Evler kullanımına göre de farklılık gösterirler.
Sipahioğlu Konağı,Safranbolu
Vezneciler,Zeynep Hanım Konağı
Çok katlı ,çok odalı evlere konak denirdi.
Çankaya Köşkü,Atatürk’ün Büyük Nutku kaleme aldığı yer..
Yazlık olarak kullanılan evlere köşk denirdi.
Su kıyısında ki evlere de yalı denirdi.(İstanbul)
Sarıyerde büyükdere sahilyolunda ki eski yalılar…
Evlerin kaderi,19. yüzyılda asansörlerin kullanılması ile değişti.Köylerden kentlere göç ile bırlıkte kentlerdeki ev ıhtıyacı ve kısıtlı arazi olanagı yuzunden mühendisler ,çok katlı betonarme binalar yaptılar ve bu bınalar ‘apartman ‘ adını aldı.
Eski Galatasaray Meydanı ve eski apartmanlar…
Apartman modeli
Taş devrinde insanlar nerede yaşardı?
“Mağara adamları”, Taş Devri ya da paleolitik dönem insanlarını tanımlamak için uygun bir ifade değildir. Bu varsayım 19.yüzyılda revaşta olan, tarih öğretiminde “bana ne Roma döneminin çok öncesinden” ekolünün bir parçasıydı. Modern tarihçi ve arkeologlar bu varsayımı asla kullanmaz.
Paleolitik insanlar mağaraları gerektiğnide kullanan göçebe, avcı-toplayıcılardı. Avrupa’da saptanmış 277 yerleşim yeri vardır (İspanya’daki Altamira, Fransa’daki Lescaux, Derbyshire’daki Creswell Kayalıkları da bunlar arasındadır) Bu insanlar mağaralarda resimler yapmışlar; ateş, yemek pişirme, aedtler ve cenazelerle ilgili kalıntılar bırakmışlar, fakat mağaraları sürekli bir mesken olarak tasarlamamışlardır.
Herkesin bildiği gibi kesin yaşını tespit etmek çokzor olsa da en eski Avrupa mağara sanatı 40.000 yıl öncesine dayanır. Boya organik olmadığı için karbon yöntemiyle yaşı tespit edilemektedir.
Bu mağaraların işlevi konusudaki en ikna edici açıklama, bunları, güney Afrika ve Avustralya’daki avcı-toplayıcı insanların daha yakın zamanlardaki mağaza resimleriyle ilişkilendiriliyor. Bu teoriye göre bu resimler, tinsel dünyayla bağ kurmak için karanlık ve daha çok ücra mağaralara giren şamanlar tarafından yapılmıştır. Diğer bir teori, bunların sadece paleolitik gençlik grafitisi olduğunu ileri sürer.
Kuzey Çin’de şunda tahminen 40 milyon insan yaodong adı verilen mağara evlerde yaşamaktadır. MÖ 8000’de gezegenin tamamında sadece beş milyon insanın yaşadığını düşünürsek, şu anda, insanlığın o döneminde yaşamış tüm insanların sekiz katı kadar mağara adamı vardır.
Mağaralarda yaşayan insanlara troglodytes (ilkel insan) denir, bu kelime Yunancada “deliğe girenler” anlamına gelir.
Modern zamanlarda troglodyte yerleşimin bulunduğu yerler arasında Türkiye’de Kapadokya, güney İspanya’da Andalucia ile Kanarya Adaları ve ABD’de New Mexico gösterilebilir. Bu durum, bir eğilimin sonundan ziyade başlangıcını belirtiyor olabilir. Bath Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre yerin altındaki bir ev, normal bir evden yüzde 25 daha az enerji kullanmaktadır.
Umarım işinize yarar. Sorusu olan varsa yorum yazarak bildirebilir. Elimden geldiğince yardımcı olacağım…